Lâu nay chúng ta vẫn thường nghe rất nhiều người ca ngợi về những con người thành công trong cuộc sống, nhưng cũng nghe đâu đó những lời đàm tiếu rằng ông này gặp thời nên mới được vậy, hay như do may mắn nên mới thành công. Xét ở góc độ hẹp hơn, trong thị trường chứng khoán các bạn cũng nghe rất nhiều câu chuyện về những phi vụ thành công của nhiều nhà đầu tư, có người thì có đẩy đủ cả về kiến thức lẫn thành quả, nhưng có người thì chỉ là tay ngang nhưng đầu tư lại rất thành công. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem liệu những nhà đầu tư thành công đó họ thành công nhờ điều gì và liệu những điều đó có tồn tại mãi và bạn có thể học được gì từ những câu chuyện của họ hay không (thiên thời, địa lợi và nhân hòa).
Bài viết này phân tích dựa trên góc độ các yếu tố về thiên thời, địa lợi và nhân hòa trong đầu tư chứng khoán. Đây là giới hạn của bài viết để các bạn có cái nhìn cụ thể hơn về việc đánh giá những bài học thành công mà bạn được nghe, tuy nhiên nếu bạn suy rộng ra thì quy luật này cũng rất đúng trong cuộc sống, nghề nghiệp hay công việc của các bạn.
Yếu tố Thiên thời
Thiên thời ở nghĩa rộng chính là việc bạn sinh ra đúng thời điểm, đúng không gian và thời gian. Tức là tại thời điểm đó bạn phải xuất hiện ở đó để thực hiện xứ mệnh của mình, nếu đạt được điều này thì mức độ thành công của bạn đã chiếm tỷ trong khá cao.
Trong đầu tư cũng vậy, thiên thời có thể được tham chiếu ở góc độ nhỏ hơn chính là chu kỳ kinh tế hoặc chu kỳ chứng khoán. Nếu bạn bắt đầu tham gia, khởi động ngay lúc bắt đầu đến giữa chu kỳ thì chắc chắn tỷ lệ thắng của bạn sẽ thành công ở mức độ rất cao.
Lấy đơn giản như sau, nếu bạn tham gia thị trường chứng khoán ngay thời điểm sơ khai vào các năm 2000-2005 hoặc 2012-2016 thì mức độ thành công của bạn sẽ cao hơn những người tham gia vào giai đoạn 2006-2011 hoặc 2017-2020. Điều này là dễ hiểu vì bạn cũng đã trãi qua giai đoạn khó khăn của thị trường và gặp ngay thời điểm thị trường từ từ đi lên, nên việc đầu tư sẽ dễ dàng hơn và bạn có đủ thời gian để hiểu về thị trường. Trong khi đó những người vào giai đoạn sau gặp ngay lúc bùng nổ, họ sẽ dễ hiểu sai đi bản chất của thị trường và cũng không có đủ thời gian để chiêm nghiệm sau đó gặp ngay các cú sốc giảm giá.
Yếu tố Địa lợi
Địa lợi là yếu tố bổ sung cho thiên thời, tức là bạn gặp thời rồi nhưng còn phải xem bạn đứng ở đâu, sinh ra ở đâu, làm việc ở đâu….
Trong đầu tư, việc bạn vào đúng thời điểm là một lợi thế rất lớn, nhưng chu kỳ kinh tế tăng trưởng thì vẫn có những ngành nghề, những công ty đi thụt lùi. Và địa lợi của bạn đó chính là việc bạn chọn ngành, chọn công ty để đầu tư và yếu tố này sẽ quyết định rất lớn đến thành công của bạn.
Ví dụ như, vào thời điểm 2012-2014 các công ty khai khoáng sản phẩm thô xuất khẩu tăng trưởng rất nhanh nhờ vào lợi thế đặc thù, nhưng xu hướng tiếp theo về mặt chính sách đã ngăn cản xuất khẩu các mặt hàng khoáng sản ở dạng thô, và thế là nhiều công ty khoáng sản phá sản hoặc là sống lay lắt. Trong khi đó, các doanh nghiệp bán lẻ, xây dựng và vật liệu xây dựng, hạ tầng, BĐS… phục hồi theo chu kỳ và xuất hiện rất nhiều doanh nghiệp kỳ tích như MWG, PNJ, CTD, VCS, HPG, DXG, PTB, CVT…vậy là nếu bạn đầu tư năm giữ vào các doanh nghiệp này sẽ trở nên giàu có. Thực tế, tôi cũng đã nghe nhiều người lao động của các công ty này trở thành đại gia chỉ vì được thưởng cổ phiếu hoặc mua lúc giá thấp và nắm giữ.
Mặc dù kinh tế có lúc lên lúc xuống, ngành kinh doanh cũng trồi sụt nhưng có những ngành thì không bao giờ đi lên mà chỉ bình bình rồi đi xuống. Sẽ là sai lầm lớn nếu đâm đầu vào các ngành đó và hy vọng là một lúc nào đó nó sẽ lên.
Yếu tố Nhân hòa
Nhân hòa được xếp cuối nhưng không phải là không quan trọng, nó được định nghĩa là sức mạnh của cá nhân mỗi người trong sự kết nối với người thân, bạn bè, đồng nghiệp…
Ở góc độ đầu tư, nhân hòa thể hiện ở bản lĩnh, kiến thức, tính cách và sự học hỏi của mỗi cá nhân trong quá trình đầu tư. Xét riêng mỗi cá nhân thì sẽ có một cá tính và kiến thức riêng, nhưng những người thành công trong đầu tư họ đều có những tố chất chung. Những tiêu chuẩn chung này ngay cả bản thân người viết cũng chưa thể liệt kê hết nhưng dưới góc độ nhìn nhận mình sẽ liệt kê vài tính cách sau:
- Đam mê đầu tư và nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc đầu tư.
- Có kiến thức hoặc chịu học hỏi kiến thức từ nhiều nguồn.
- Có bản lĩnh để giữ vững lập trường về nhận định và góc độ nhìn nhận, nhưng cũng có hiểu biết để nhận ra những sai lầm để tìm cách sửa đổi.
- Có tính kiên nhẫn hay nói cách đơn giản là chịu lỳ đòn….
Như vậy là khi các bạn nghe những câu chuyện thành công trong đầu tư của một ai đó cần phải xem xét xem liệu họ đang thành công nhờ thiên thời-địa lợi hay là do có cả nhân hòa. Những người thành công chỉ so thiên thời – địa lợi thì sẽ không bền vững, do hai yếu tố này là khách quan và sẽ thay đổi nên khó bền lâu. Thiên thời, địa lợi và nhân hòa nếu được kết hợp, thì bạn sẽ là thiên tài đầu tư.
Nguồn: Lão Trịnh
